الغیبة (نعمانی)«الغیبة للنعمانی»، از ابو عبدالله، محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانی، مشهور به ابن زینب ، از راویان بزرگ شیعه در اوایل قرن چهارم هجری است. ۱ - معرفی کتاباین کتاب، به زبان عربی و حاوی روایاتی از ائمه معصومین علیه‌السّلام ، درباره غیبت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و خصوصیات آن حضرت و عصر ظهور و ویژگی‌های آن دوران می‌باشد. ۲ - انگیزه مولفمؤلف، در باره انگیزه نگارش این کتاب، می‌گوید: «من، در جامعه می‌دیدم شیعیان و علاقه مندان به محمد و آل محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به گروه‌های مختلفی تقسیم شده‌اند و نسبت به امام زمان و ولی امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته‌اند. پس از بررسی، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا و حضرت علی و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده‌اند، لذا به یاری خداوند بر آن شدم تا روایاتی که مشایخ بزرگ روایی، از امیرالمؤمنین و ائمه معصومین، درباره غیبت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف روایت کرده‌اند، جمع آوری نمایم. بسیاری از روایاتی را که اکنون در اختیار من است، علمای اهل تسنن نیز روایت کرده‌اند، البته روایات آنان در این باره، بسیار گسترده تر از روایاتی است که اکنون در اختیار من می‌باشد.» این کتاب، در سال ۳۴۲ ق، در اوایل غیبت کبری ، در شهر حلب، به نگارش درآمده است. این کتاب، توسط ابو الحسین، محمد بن علی شجاعی کاتب، از آغاز تا پایان بر مؤلف آن، محمد بن ابراهیم قرائت شده و مؤلف نیز اجازه روایت آن را به وی داده است. دیگر روات نیز در نزد شجاعی قرائت می‌کردند، سپس فرزند او، حسین بن محمد شجاعی، نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و دیگر کتاب‌های پدرش را در اختیار نجاشی که از مشایخ بزرگ شیعه است، قرار داده و از این طریق، کتاب، به دست ما رسیده است. ۳ - ساختارکتاب، دارای ۲۶ باب و شامل ۴۷۸ روایت می‌باشد. ۴ - گزارش محتواپارهای از موضوعات کتاب، عبارتند از: وجوب حفظ اسرار آل محمد، الهی بودن مسئله امامت ، تعداد ائمه، کسی که به دروغ ادعای امامت کند، روایات درباره غیبت امام زمان، درباره صبر و انتظار فرج، در باره امتحان، صفات امام منتظر، صفات لشکر آن حضرت و... ۵ - نسخه شناسی۱. نسخه‌ای در کتاب خانه ملک تهران که تاریخ نگارش آن، ۱۰۷۷ ق، است. ۲. نسخه‌ای در کتاب خانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس که تاریخ نگارش آن، ۷۲۰ ق و به خط حسین بن علی بن یحیی می‌باشد. این نسخه، توسط حضرت آیت الله شبیری زنجانی مقابله شده و خط ایشان و هم چنین خط محدث نوری، در آخر آن وجود دارد. ۶ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |